به عباس جوانمرد
۱
آه، تو می دانی
می دانی که مرا
سر بازگفتن بسیاری حرف هاست.
هنگامی که کودکان
در پس دیوار باغ
با سکه های فرسوده
بازی کهنه ی زندگی را
آماده می شوند.

می دانی
تو می دانی
که مرا
سر بازگفتن کدامین سخن است
از کدامین درد.


۲
دوره های مجله ی کوچک ــ
کارنامه ی بردگی
با جلد زرکوبش...

ای دریغ! ای دریغ
که فقر
چه به آسانی احتضار فضیلت است
به هنگامی که
تو را
از بودن و ماندن
گزیر نیست.

ماندن
ــ آری! ــ
و اندوه خویشتن را
شامگاهان
به چاهساری متروک
درسپردن،
فریاد درد خود را
در نعره ی توفان
رها کردن،
و زاری جان بی قرار را
با هیاهوی باران
درآمیختن.

ماندن
آری
ماندن
و به تماشا نشستن
آری
به تماشا نشستن
دروغ را
که عمر
چه شاهانه می گذارد
به شهری که
ریا را
پنهان نمی کنند
و صداقت همشهریان
تنها
در همین است.


۳
به هنگامی که همجنس باز و قصاب
بر سر تقسیم لاشه
خنجر به گلوی یکدیگر نهادند
من جنازه ی خود را بر دوش داشتم
و خسته و نومید
گورستانی می جستم.

کارنامه ی من
«کارنامه ی بردگی»
بود:
دوره های مجله ی کوچک
با جلد زرکوبش!

□

دریغا که فقر
ممنوع ماندن است
از توانایی ها
به هیأت محکومیتی؛ ــ
ورنه، حدیث به هر گامی
ستاره ها را
درنوشتن.

ورنه حدیث شادی و
از کهکشان ها
برگذشتن،
لبخنده و
از جرقه ی هر دندان
آفتابی زادن.


۴
صبح پاییزی
دررسیده بود
با بوی گرسنگی
در رهگذرها
و مجله ی کوچک
در دست ها
با جلد طلاکوبش.

لوطی و قصاب
بر سر واپسین کفاره ی مردن خلق
دست وگریبان بودند و
مرا
به خفت از خویش
تاب نظر کردن در آیینه نبود:
احساس می کردم که هر دینار
نه مزد شرافتمندانه ی کار،
که به رشوت
لقمه یی ست گلوگیر
تا فریاد برنیارم
از رنجی که می برم
از دردی که می کشم


۵
ماندن به ناگزیر و
به ناگزیری
به تماشا نشستن
که روتاتیف ها
چگونه
بزرگ ترین دروغ ها را
به لقمه هایی بس کوچک
مبدل می کنند.

و دم فروبستن ــ آری ــ
به هنگامی که سکوت
تنها
نشانه ی قبول است و رضایت.

دریغا که فقر
چه به آسانی
احتضار فضیلت است
به هنگامی که تو را
از بودن و ماندن
چاره نیست؛
بودن و ماندن
و رضا و پذیرش.


۶
در پس دیوار باغ
کودکان
با سکه های کهنه بسوده
بازی زندگی را
آماده می شوند...

آه، تو می دانی
می دانی که مرا
سر بازگفتن کدامین سخن است
از کدامین درد.

۲۳ اسفند ۱۳۴۴

© www.shamlou.org سایت رسمی احمد شاملو